Interface Segregation (ISP) Prensibi

Bir önceki makale Liskov Substitution Prensibinde de yine bu prensibe aslında ışık tutmuş olduk. Solid prensiplerinin dördüncü maddesi Interface Segregation prensibi temel olarak şişman interface’leri hedef almaktadır.

No code should be forced to depend on methods it does not use.

Robert C. Martin

Bir arayüz (interface) düşünün ki; loglama, performans, v.b. işlemlerin tümünü bünyesinde barındırmış olsun. Bu arayüzü gerçekleyen sınıfların tümünün ihtiyacı olsun veya olmasın bu özellikleri gerçeklemesine mahkum bırakılsın. İşte şişman arayüzlerden kastımız tam olarak bu oluyor. Bu arayüzlerin kendisiyle ilgili olan kısımlarının ufak parçalara bölünmesi ve yalnızca ihtiyaç duyacak sınıflar tarafından gerçeklenmesi hedeflenmektedir.

Konuyu bir örnekle pekiştirelim. Senaryoya göre basit kullanıcı işlemlerinin gerçekleştirileceği bir sistem tasarlanması bekleniyor; buna göre sistemde yönetici ve son kullanıcı olmak üzere iki tür kullanıcı olacak.

• E-posta bildirimlerinin yalnızca son kullanıcılara gönderilmesi,
• Log işlemlerinin yalnızca yönetici rolündeki kullanıcılara uygulanması beklenmektedir.

public interface IUser
{
    bool SignIn(string userName, string password);
    bool SignUp(string userName, string password, string email);
    void Log(int userId, string logMessage);
    void SendEmail(string email, string emailContent);
}

Normalde kullanıcılar tek bir tabloda tutulur; ancak biz örneğin pekiştirilmesi amacıyla ayrı varlıklar (entity) oluşturacağız.

public class Admin : IUser
{
    public bool SignIn(string userName, string password)
    {
        // Giriş işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public bool SignUp(string userName, string password, string email)
    {
        // Kayıt işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public void Log(int userId, string logMessage)
    {
        // Loglama işlemi gerçekleniyor.
    }

    public void SendEmail(string email, string emailContent)
    {
        // E-posta gönderim işlemi gerçekleniyor.
    }
}

public class User : IUser
{
    public bool SignIn(string userName, string password)
    {
        // Giriş işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public bool SignUp(string userName, string password, string email)
    {
        // Kayıt işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public void Log(int userId, string logMessage)
    {
        // Loglama işlemi gerçekleniyor.
    }

    public void SendEmail(string email, string emailContent)
    {
        // E-posta gönderim işlemi gerçekleniyor.
    }
}

Tasarladığımız sistem senaryoya her ne kadar uydurulabiliyor olsa da; beklenen bu değildi. Her iki kullanıcı tipi de tüm işlemleri gerçekleyebiliyor. Gelin kodumuzu refactor edelim, buna öncelikle şişman arayüzümüzden başlayalım.

public interface IUser
{
    bool SignIn(string userName, string password);
    bool SignUp(string userName, string password, string email);
}

public interface ILogger
{
    void Log(int userId, string logMessage);
}

public interface IEmail
{
    void SendEmail(string email, string emailContent);
}

Ufak parçalara ayırdığımız arayüzleri, beklenen şekilde uygulayalım.

public class Admin : IUser, ILogger
{
    public bool SignIn(string userName, string password)
    {
        // Giriş işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public bool SignUp(string userName, string password, string email)
    {
        // Kayıt işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public void Log(int userId, string logMessage)
    {
        // Loglama işlemi gerçekleniyor.
    }
}

public class User : IUser, IEmail
{
    public bool SignIn(string userName, string password)
    {
        // Giriş işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public bool SignUp(string userName, string password, string email)
    {
        // Kayıt işlemi gerçekleniyor.
        return true;
    }

    public void SendEmail(string email, string emailContent)
    {
        // E-posta gönderim işlemi gerçekleniyor.
    }
}

Bu sayede kodumuzun artık ihtiyacı olmayan fonksiyonları gerçeklemesine gerek kalmıyor ve daha esnek hale gelmiş oluyor.